Nghệ nhân Ca trù Nguyễn Thị Chúc
Nghệ nhân Nguyễn Thị Chúc
Nghệ nhân Nguyễn Thị Chúc sinh năm 1930 trong một gia đình có nhiều đời theo nghề đàn hát ca trù ở phố Khâm Thiên, Hà Nội. Gia đình bà có một ca quán ở phố Khâm Thiên, bởi vậy ngay từ nhỏ bà đã nhận được sự truyền dạy của cha mẹ và những người thân trong gia đình, dòng họ.
Bà từng kể lại: “Gia đình tôi có tới 3 đời đi hát, tôi đi hát từ bé, nhưng đến năm 12 tuổi tôi đã đi hát kiếm tiền. Về làn điệu thì hát được 2- 30 làn điệu. Cái gì không biết thì khó, nhưng đã biết rồi thì dễ. Để học hát được thì rất đơn giản, nhưng để hát mà người nghe thích thì rất khó và phải kiên trì trong 5 năm thì mới có thể thành nghề”. Với giọng ca thiên phú, bà nhanh chóng chinh phục được nhiều người yêu thích bộ môn nghệ thuật này.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Chúc là người nắm giữ khối lượng làn điệu tương đối lớn. Với bà, khi hát bất cứ một làn điệu nào cũng phải tìm được cho mình cách thể hiện riêng để làm sao vừa giữ được lối hát, lối chơi ca trù cổ, nhưng đồng thời cũng thể hiện được bản sắc của giọng ca để trở thành một đào nương được nhiều người yêu thích giọng hát của mình. Và vì thế, cho đến lúc tuổi cao tiếng hát của bà vẫn rất khoẻ, trong trẻo và cuốn hút người nghe vào từng khổ phách, câu hát.
Từ năm 2002, nghệ nhân Nguyễn Thị Chúc tham gia giảng dạy lớp ca trù ở Nhạc viện Hà Nội.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Chúc tham gia cộng tác thu thanh, ghi hình, và đào tạo được nhiều thế hệ nghệ nhân trẻ.
Tháng 12-2009, bà được nhận giải thưởng Đào Tấn tôn vinh những người có cống hiến trong việc phát huy, giữ gìn văn hóa dân tộc.
Năm 2005, Nhà nước phong tặng bà danh hiệu nghệ nhân dân gian.
TS Nguyễn Xuân Diện, người làm luận án tiến sĩ về ca trù đầu tiên ở Việt Nam, cho biết thêm nghệ nhân Nguyễn Thị Chúc là một trong những người tham gia lập hồ sơ để trình UNESCO công nhận ca trù là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Trong các phim 10 phút, 100 phút bắt buộc phải trình hội đồng UNESCO giới thiệu về ca trù đều có sự hiện diện của nghệ nhân Nguyễn Thị Chúc.
“Nghệ nhân dân gian Nguyễn Thị Chúc là một nghệ sĩ chuyên nghiệp của bộ môn ca trù. Cho đến phút cuối đời, cụ luôn một lòng một dạ với nghề Tổ. Không nề hà tuổi tác, không tính đếm ít nhiều, cụ sẵn sàng đi hát bất cứ nơi nào, miễn là được hát, như một duyên tiền kiếp với nghề ca trù. Cụ là một tấm gương lớn về việc quảng bá, truyền dạy và phổ biến ca trù, ngay cả khi bộ môn này còn xa lạ với nhiều người” – TS Nguyễn Xuân Diện nói.
Bà mất vào ngày 7 tháng 4 năm 2014.
BÀI VIẾT MỚI NHẤT
Khúc Ả phiền – 36 giọng
Nhị vị Tổ nghề – Hát giai
Có chí thì nên – Hát nói
Múa bài bông
Giữ cho đẹp mãi quê mình – hát nói