Xót người tựa cửa hôm mai – Bắc phản
Nhân ngày lễ Vu Lan báo hiếu, Nhà hát ca trù Bích Câu đạo quán xin giới thiệu chùm thể cách ca trù với lời thơ phổ nhạc ca trù, được trích từ các tập thơ, sáng tác của các tác gia lớn như Đại thi hào Nguyễn du cho tới các thế hệ thi sĩ hiện đại như Phú Sĩ, Trường Phong.
Trong 2 số trước, chúng tôi đã giới thiệu với quý vị các bài hát nói ” Mẫu dĩ tử quý” và hát lót cửa đình ” Sinh con giai cho đi học chữ”.
Thể cách Bắc Phản chuyên được mở đầu cho các canh hát ở ca quán. Thể thơ lục bát nhưng chỉ có 3 cặp tức 6 câu, với giai điệu tựa như hát nói, có đôi khi Bắc Phản được sử dụng như một kiểu “mưỡu”, trước khi vào hát nói, làm tăng tính trữ tình và biểu đạt cho văn thơ của các thi sĩ và chất âm nhạc thính phòng của cuộc chơi ca trù.
Đặc điểm khác biệt của Bắc Phản so với các thể cách hát nói hoặc mưỡu ở chỗ giai điệu khá giống nhau với cung Nam nhưng đến câu cuối thứ 5, đầu câu 6 lại ngân nga rắn rỏi rồi trở về cung Nam bình thường cho đến hết câu cuối cùng.
Bởi luôn thể hiện với tư cách mở đầu canh, mà thơ văn ca trù thường biểu đạt ý nghĩa mở màn, gợi mở hoặc ý tứ, có duyên gặp gỡ, mà Giáo phường ca trù Bích Câu cùng Nhà hát ca trù Bích Câu Đạo quán đã lyện tập và đưa vào bài Bắc Phản phục vụ cho lễ Vu Lan tới.
Trích đoạn truyện Kiều kể về nỗi thương xót, nhớ nhà nhớ cha mẹ sinh thành của nàng Kiều khi va vấp sóng gió cuộc đời, càng khiến cho con người ta không cầm được nước mắt khi nghĩ về các đáng sinh thành đang mong mỏi, chờ ngóng ta…
Xót người tựa cửa hôm mai,
Quạt nồng ấm lạnh những ai đó giờ
San Lai cách mấy nắng mưa
Có khi gốc tử đã vừa người ôm
Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa.
Xem thêm
Thể cách Bắc phản
Follow on Facebook
BÀI VIẾT MỚI NHẤT
Khúc Ả phiền – 36 giọng
Nhị vị Tổ nghề – Hát giai
Có chí thì nên – Hát nói
Múa bài bông
Giữ cho đẹp mãi quê mình – hát nói